Weinig alternatieven voor afzet in Europa

Erik Waterman van Waterman Onions moet tot zijn spijt constateren dat er momenteel geen goede vervanger is voor de weggevallen afzet naar West-Afrikaanse landen.

“Meestal neemt Europa het stokje over na de jaarwisseling”, vertelt Erik, “Maar dit seizoen hebben de ons omringende landen genoeg eigen voorraad.” Als gevolg daarvan liggen in heel Europa de prijzen af sorteerder ongeveer op een gelijk niveau; dat is een redelijk unieke situatie.” Ook Zuid-Amerika is niet aan de markt. “In andere jaren loopt de afzet naar Brazilië soms wel door tot in april maar door areaaluitbreiding heeft Zuid-Amerika nu genoeg van eigen bodem.”

Lichtpuntjes

Ondanks de lastige markt ziet Erik ook kleine lichtpuntjes. “In Duitsland en Oostenrijk hebben retail-acties geleid tot een opleving van de vraag; daardoor is de prijs gestabiliseerd. Stabilisatie is belangrijk voor het vertrouwen bij de koper.” Ook de goede kwaliteit van de Nederlandse ui kan helpen. “Nu de prijzen in heel Europa op gelijk niveau liggen, zijn we dankzij de kwaliteit toch weer concurrerend.”

Ook op de wereldmarkt kan de gunstige prijs-kwaliteit verhouding de Nederlandse ui in de kaart spelen, denkt Waterman. “Met een beetje geluk kunnen we in Azië de concurrentie met de Nieuw-Zeelandse oogst langer volhouden.” Datzelfde zou volgens Waterman kunnen gelden voor de afzet naar Midden-Amerika en de Caraïben.

Soepeler afzet dankzij mobiele voorsorteerder

Polen is traditiegetrouw de afzetmarkt voor Nederlandse uien van iets mindere kwaliteit maar dit seizoen stagneert dat kanaal omdat Polen genoeg eigen aanbod heeft.

Om de afzet te vereenvoudigen van partijen die in de opslag niet klasse II waardig zijn, is opwaardering door voorsorteren een serieuze optie. Waterman Onions biedt hiervoor een mobiele voorsorteerunit aan. Wij komen met deze machine naar uw bewaring toe om aan de bron de ergste vervuiling uit de partij te lezen. Een rollensorteerder verwijdert losse grond, vellen en de meest aangetaste uien. Vervolgens wordt het product in twee maten gescheiden. Beide maten worden door professionele uienlezers van Waterman nagelezen voordat de uien in de kist terecht komen. U wordt bij het voorsorteren volledig ontzorgd en hoeft alleen de aanvoer van de uien te regelen. Het grote voordeel van voorsorteren is dat de versmering beperkt blijft en het eindproduct geschikt is voor reguliere export. In overleg kan Waterman Onions ook de afvoer van de vellen en tarra verzorgen.

Waterman Onions op de Fruit Logistica in Berlijn

Voor de internationale handel in groente en fruit is de Fruit Logistica in Berlijn het belangrijkste jaarlijkse trefpunt.

Waterman Onions staat al voor het 7e jaar op de Fruit Logistica. “Als speler van formaat mag Waterman Onions hier niet ontbreken”, stelt Erik Waterman. “Alle grote partijen in de internationale handel van groenten en fruit komen naar deze toonaangevende beurs. Het is de perfecte plek om onze handelspartners te ontmoeten.” Ook in deze tijd van Internethandel is persoonlijk contact tussen partijen nog van cruciaal belang, vertelt Erik. “Je doet geen zaken voordat je elkaar een keer de hand hebt geschud.” Het hoofddoel van de beursdeelname door Waterman Onions is dan ook relatie-onderhoud. “Acquisitie komt op de tweede plek”, zegt Erik. “Maar uiteraard gebruiken we de beurs ook als uithangbord.” Ook voor telers met interesse in afzet is een bezoek aan de Fruit Logistica een aanrader. “En ze mogen altijd bij ons langs komen voor een bak koffie”, besluit Erik.

Waterman Onions staat in hal 3.2 op stand C.14

Volop kansen voor Nederlandse ui

Met een areaal van 24.000 ha uien staat Nederland 11e op de mondiale lijst. Haar bijdrage in de wereldwijde uienproductie is ‘slechts’ 2%. Van alle uien die wereldwijd geëxporteerd worden, neemt Nederland als exportkampioen echter 20% voor haar rekening.

Volgens Erik Waterman van Waterman Onions komt dat door de combinatie van kwali-teit, opbrengstpotentieel, efficiency in teelt en verwerking, de verwerkingscapaciteit en het ondernemerschap. ,,We zijn met z’n allen gewoon heel goed in uien’’, aldus Waterman. ,,Mede daardoor kon het areaal uien in Nederland de afgelopen 20 jaar verdubbelen.“

Flevoland het grootste en beste uiengebied van Nederland
Met 9.400 ha uienteelt is veruit Flevoland de belangrijkste uienprovincie van Nederland. Binnen de provincie is Noordoostpolder met 4.500 ha de grootste uiengemeente van Nederland. Dronten volgt met 3.000 ha en Zeewolde met 1.700 ha. De goede zeekleibodem in combinatie met uitmuntende teeltkennis en ervaring zorgen volgens Waterman voor sterke en gezonde uien die jaarrond bewaard kunnen worden. Opvallend is dat Flevoland ‘slechts’ 25 % van alle uien verwerkt. Waterman Onions in Emmeloord is een van de grootste uienverwerkers van Nederland.

Hoe sexy is de ui?
Waterman presenteerde deze cijfers tijdens een co-creatie bijeenkomst waar onder-nemers, beleidsmakers, bestuurders samen met Aeres Hogeschool in Almere elkaar inspireerden rondom het thema: Hoe sexy is de ui…? Waarbij de achterliggende gedachte was: hoe krijgen we de Nederlander aan de ui. Gemiddelde eet een Nederlander zes kg uien per jaar. In Duitsland ligt dat op het dubbele en er zijn landen waar de gemiddelde consumptie richting de 30 kg gaat. ,,Eigenlijk komt het erop neer dat we veel meer promotie moeten maken voor de Nederlandse ui. Want kansen op groei zijn er zeker’’

750.000 ton extra per jaar
Daarnaast wees Waterman op de verwachte groei van de wereldbevolking. Dat zou een extra vraag van 750.000 ton uien per jaar betekenen. ,,Zolang we ons met de Nederlandse ui kunnen blijven onderscheiden met kwaliteitsgaranties, traceerbaarheid en innovatieve teelttechnieken, dan denk ik dat we als sector daadwerkelijk invulling kunnen geven aan deze groei.’’

Exportkampioentje koesteren
Volgens Waterman moeten we ‘het exportkampioentje’ dan wel koesteren. Want naast kansen zijn er ook bedreigingen. Bijvoorbeeld een intrekking van de toelating van de actieve stof maleïne hydrazide (MH). ,,Dat zou een ramp voor de uiensector zijn’’, aldus Waterman. Vooral doordat de Nederlandse ui over de hele wereld wordt geëxporteerd over grote transportafstanden is het gebruik van MH kiemremming onmisbaar voor de sector. ,,De uienteelt in Nederland heeft zonder MH geen toekomst…!!’’, aldus Erik Waterman.

img_7682-1 img_7684

Waterman Onions verlaadt eerste containers in Lelystad

Deze week zijn de eerste reefer containers verladen via de nieuwe CTU containerter-minal in Lelystad. Provinciale Staten nam eind vorig jaar, na een lange en gedegen voorbereiding, het besluit om de terminal aan te leggen. Dat werd ondersteund door tal van Flevolandse bedrijven, waaronder Waterman Onions in Emmeloord, die voor-delen zagen in de nieuwe terminal en tevens concrete toezeggingen deden om er ook gebruik van te zullen maken.

50% via containerterminal

Waterman Onions voegde deze week de daad bij het woord en liet de allereerste con-tainer verladen via de nieuwe terminal. ,,Transport over water is voor de export van uien heel belangrijk. Daarom zijn we blij met deze nieuwe terminal. Vlakbij onze vesti-ging in Emmeloord. Logistiek gezien kan het bijna niet beter’’, aldus Erik Waterman van Waterman Onions. Naar verwachting gaat Waterman Onions circa 50% van het export-volume met containers via de nieuwe terminal verladen.

Export naar 70 landen

Waterman Onions vermarkt jaarlijks zo’n 120.000 ton uien naar 70 landen in de we-reld. Voor het containertransport naar de verschillende havens zoals Rotterdam en Antwerpen werden altijd vrachtwagens ingezet. Het transport per as naar havens is echter kostbaar. Naast tijd en geld speelt ook de planning van het laden en lossen in de havens een rol. De wachttijden tijdens piekdruktes in de havens kunnen enorm oplo-pen. Maar ook zorgt het transport over de weg voor een hoge belasting van de wegen omdat combinatie transport met lege containers niet mogelijk is. Dat leidt tot veel inef-ficiënte kilometers. Het transport via de Nederlandse binnenwateren levert, naast het logistieke voordeel, ook een milieuvoordeel door vermindering van de CO2-uitstoot.

“Volle bak verpakken en focus op kwaliteit”

“We hadden een mooie aflandperiode met stabiele aanvoer”, blikt Arjan Dunnewind tevreden terug. “Alles was goed te plannen en de droogwand stond permanent mooi vol. Op dit moment draaien we volle bak voor Afrika en Azië en de vaste Europese klanten. Tussen de bedrijven door is Waterman Onions druk bezig met een groot kwaliteitsprogramma. “We hanteren sinds kort de nieuwe slogan “Excellence in the world of onions”. Daar hoort bij dat Waterman nog sterker dan ze al deed, gaat inzetten op kwaliteit”, vertelt Arjan. In kleine groepen krijgt al het personeel de komende tijd een intensieve training. Per functiegroep worden alle belangrijke kwaliteitsaspecten behandeld. “We zijn begonnen met de heftruckchauffeurs,” zegt Dunnewind. “Zij spelen een belangrijke rol in het verwerkingsproces. Dat begint met de selectie van de juiste kist tot en met een laatste optische inspectie bij het laden van de vrachtauto. Maar ook de goede vulling van kantelaars en kisten is belangrijk om beschadiging te beperken. En verpakt product moet zorgvuldig worden weggezet voor voldoende ventilatie en om beschadiging van de pallets te voorkomen.” De eerste trainingssessie is naar volle tevredenheid verlopen, stelt Dunnewind. “Er zit veel vakmanschap en inzicht bij onze chauffeurs. Het lukt prima om ze bij onze missie te betrekken. Dit traject voegt echt iets toe.”

“Positieve stemming maar nog geen gelopen race!”

“De uien lopen momenteel vlot weg”, meldt Erik Waterman. “We hebben dit jaar gelukkig een goede kwaliteit met een mooie kleur en we lopen met de export zo’n 30.000 ton voor op vorig jaar. Maar het wordt nog spannend hoe lang we het huidige afzetvolume volhouden. Azië en Afrika zijn momenteel goed voor 70% van onze uienexport. Nederland profiteert op dit moment van haar sterke positie op de overzeese markten maar na de jaarwisseling droogt die stroom sterk op.”

CBS-oogstraming

Vorige week werden heeft het CBS de voorlopige oogstraming 2016 bekend gemaakt. Het areaal zaaiuien komt op 24.957 ha. Dat is 4,5 % meer dan in 2015 toen er 23.890 ha werd verbouwd. Voor de totale bruto-opbrengst komt het CBS op 1.386.213 ton op basis van 55,5 ton/ha gemiddeld. Dat is 1,1% meer dan vorig jaar toen we met 57,4 ton/ha uitkwamen op 1.371.098 ton. Zoals elk jaar zijn de meningen ook dit jaar weer sterk verdeeld over deze voorlopige cijfers. De discussie over de gemiddelde opbrengst (55,5 ton dit jaar) is een jaarlijks terugkerend fenomeen. In januari zullen de definitieve cijfers bekendgemaakt worden.

Goede kwaliteit en prijs

De kwaliteit van de uien is dit jaar redelijk tot goed met weinig tarra. “Er blijven meer dan voldoende uien beschikbaar en de uitdaging is om zoveel mogelijk uien overzee weg te zetten”, aldus Erik Waterman. “Op dit moment zijn Azië en Afrika aan de markt voor mooie volumes. Brazilië heeft dit jaar zelf goede oogsten, dus die 110.000 ton naar Brazilië van vorig jaar lijkt voor dit jaar een utopie. Het zou mooi zijn als we als Nederland in een paar nieuwe afzetgebieden meer voet aan de grond krijgen. Zeker nu het binnen Europa erg lastig is om uien af te zetten door de lagere uienprijzen in de ons omringende landen.” Nederlandse telers mogen volgens Waterman op dit moment niet klagen over de prijzen. “Wat hier voor veldgewas wordt geboden, is in de ons omringende landen de prijs voor gesorteerd product in de baal. Kortom uitdagingen genoeg voor iedereen”.

“Mooie uien toch goed in de gaten houden!”

De meeste uien zijn onder goede omstandigheden geoogst en mooi in de schuur gekomen. “De kleur is prima en het drogen gaat relatief eenvoudig”, vertelt Remko Wilms, inkoper bij Waterman Onions. “En toch moeten de telers goed blijven opletten”, vervolgt hij. “Sommige telers drogen te snel en maken de uien daardoor te scherp. Dat vergroot de kans dat ze kaal worden. Kale uien zijn problematisch voor de rest van de keten.”

Een RV in de hoop tussen de 75 en 80% is volgens Wilms optimaal. “Is de RV lager, dan mag het ventileren wel wat minder. Komt de RV boven de 80 dan komt er nog vocht uit de nekken of er is iets anders aan de hand. Dan kan de teler beter even de hoop op”, adviseert hij. Het valt Wilms verder op dat de percelen die bij ca. 60% groen blad zijn geoogst, nu de mooiste kleur hebben.

Naar het nieuwe seizoen toe is het volgens Remko goed om even na te denken over de omstandigheden op de aanstaande uienpercelen. “Blijven er in de herfst en winter plassen staan? Misschien moet je daar nog iets aan doen. En als het op een perceel altijd vochtig of juist droog is, kun je daar iets mee in je rassenkeuze. Dat geldt ook voor de ziektegeschiedenis. Misschien moet je een Fusarium-tolerant ras nemen.”

Uientelers moeten beseffen wat ze in de schuur hebben liggen

Het CBS stelt jaarlijks de omvang van de Nederlandse uienoogst vast. Dat doet ze op basis van het areaal dat is gegroeid én op basis van de gemiddelde opbrengst. Ieder jaar is er volgens Eric Waterman van Waterman Onions wel enige discussie over de cijfers. ,,Het areaal is een hard gegeven, daar is iedereen het snel over eens. Maar over de opbrengst en tarrapercentages zijn de meningen vaak verdeeld.’’

De geteelde oppervlakte in 2015 was 24.000 ha terwijl de bruto-opbrengst 150.000 ton hoger zou liggen. Waterman waagt dat enigszins te betwijfelen, evenals het percentage tarra en indroging. ,,We zouden volgens het CBS dit jaar 2% hoger zitten met uitval dan het jaar ervoor. Dat lijkt me wat aan de lage kant’’, vindt Waterman. Neemt niet weg: uientelers moeten volgens Eric Waterman beseffen welke waarde ze op dit moment in de schuur hebben liggen en welk risico ze daarmee willen lopen.

,,De export loopt goed, de prijzen zijn goed en de nieuwe oogst is beschikbaar voor we er op bedacht zijn. Bovendien zoeken afnemers vanaf een bepaald prijsniveau naar alternatieven. Mijn advies aan de telers: let op wat je de komende maanden met je uien doet.’’

Internationale contacten op Fruit Logistica

De Fruit Logistica in Berlijn is dé internationale food-beurs. Sinds zes jaar neemt Waterman Onions deel aan dit prominente event om in contact te komen met nieuwe afnemers én om de bestaande relaties te ontmoeten. ,,Het is een goede beurs met een bijzonder hoge uitstraling’’, vertelt Eric Waterman. ,,In korte tijd spreek je heel veel mensen.’’

Klanten ontmoeten
Voor Waterman is het belangrijk om zich internationaal te presenteren. Op de Fruit Logistica komen veel bestaande klanten van Waterman Onions. Wat Eric Waterman is opgevallen is dat de afnemers een goed beeld hebben van de missie van het bedrijf. ,,Wij hebben jaren geleden al ingezet op kwaliteit, service en klantgerichtheid. Het voelt goed als klanten de waardering over deze kernwaarden tegen je uitspreken.’’

Kwaliteitsbedrijf
Hoewel Waterman Onions niet actief ‘jaagt’ op nieuwe afnemers, biedt de Fruit Logistica volgens Eric Waterman wel alle ruimte om in contact te komen met potentiële afnemers. ,,We staan te boek als kwaliteitsbedrijf. Met nieuwe afnemers die bewust kiezen voor die positieve beleving bij ons product en merk, werken we graag samen. Op die manier kunnen we op ons eigen kwaliteitsniveau ook in volume blijven groeien’’